Pompy ciepła nieustannie zyskują na popularności. Zanim jednak będziemy mogli w pełni czerpać z potencjału, tkwiącego w odnawialnych źródłach energii, konieczny jest wybór odpowiedniej technologii. Urządzenia te mogą bowiem bazować na cieple, pobieranym z powietrza lub z gruntu, a każde rozwiązanie niesie ze sobą zarówno korzyści, jak i wady, o których należy wiedzieć, podejmując ostateczną decyzję. Na jakie czynniki warto zwrócić uwagę, by inwestycja przyniosła oczekiwane rezultaty? Poznaj z nami najważniejsze różnice pomiędzy gruntową a powietrzną pompą ciepła.
Źródło ciepła – na jakich zasadach działa pompa gruntowa i powietrzna?
Analizę różnic pomiędzy pompą gruntową a pompą powietrzną, warto rozpocząć od przybliżenia mechanizmu działania obu urządzeń. Mowa tutaj przede wszystkim o źródle, z którego czerpią one energię, bo to właśnie ono będzie warunkowało wydajność oraz efektywność pracy obu systemów. I tak pompa gruntowa bazuje na cieple, pobieranym z gruntu lub też z wody gruntowej. Jej powietrzny odpowiednik czerpie z kolei energię z powietrza zewnętrznego.
Jak pokazuje praktyka, pompa powietrzna najlepszą efektywność/sprawność osiąga w temperaturach powyżej 0 i niskiej wilgotności, w czasie gdy pompa gruntowa może pracować na takim samym poziomie, niezależnie od panujących warunków atmosferycznych. Na taki stan rzeczy wpływa przede wszystkim temperatura gruntu i wód gruntowych, która utrzymuje się z reguły na podobnym poziomie, niezależnie od pory roku.
Montaż pompy ciepła – które urządzenie generuje wyższe koszty inwestycyjne?
Powietrzna pompa ciepła będzie zdecydowanie łatwiejsza w instalacji, co przekłada się na niższe koszty inwestycyjne. Co więcej, urządzenia z tej kategorii mogą zostać zainstalowane niemalże w każdym miejscu. Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku pompy gruntowej. Ta z kolei rodzi konieczność posiadania działki, na której wykonany zostaje kolektor. Warto podkreślić w tym miejscu, że nowo budowane budynki o powierzchni około 140 m2 potrzebują wyłącznie jednego odwiertu. Wykonanie kolektora pionowego wymaga jednak odsunięcia się:
- od granicy sąsiedniej posesji na odległość minimum 3 metrów,
- od fundamentów budynku na minimum 1,5 m,
- od instalacji wodociągowej przynajmniej na 1,5.
Jak nietrudno się domyślić, inwestycja taka będzie generowała znacznie większe koszty na początkowym etapie, niż ma to miejsce w przypadku montażu pompy powietrznej.
Dofinansowanie inwestycji – na jakie wsparcie może liczyć inwestor?
Podejmując decyzję czy to gruntowa, czy powietrzna pompa ciepła będzie lepszym rozwiązaniem warto jednak wziąć pod uwagę wysokość dofinansowania. To, pochodzące z programu Moje Ciepło, może wynosić aż 21 tys. zł w przypadku pompy gruntowej i zaledwie 7 tys., jeśli inwestor zdecyduje się na rozwiązanie, bazujące na powietrzu zewnętrznym. Tak potężne wsparcie finansowe pozwoli z kolei na pokrycie około połowy kosztów, związanych z wykonaniem odwiertów dla domu, którego powierzchnia wynosi ok. 140-150 m, co znacznie obniży koszty inwestycyjne.
Efektywność energetyczna – pompa gruntowa vs pompa powietrzna?
Wiesz już, że temperatura gruntu nie zmienia się diametralnie w ciągu roku, dzięki czemu pompa gruntowa nie traci na wydajności, niezależnie od warunków atmosferycznych, panujących na zewnątrz. Pompa gruntowa w przeciwieństwie do powietrznej nie wymaga tzw. defrostu. To z kolei warunkuje wyższą efektywność energetyczną urządzenia – niezwykle istotną w dobie postępującego kryzysu.
Co ważne, to właśnie pompa gruntowa gwarantuje najniższe koszty ogrzewania spośród wszystkich bezobsługowych źródeł ciepła, dostępnych na współczesnym rynku. Stanowi ona także doskonałą alternatywę dla tradycyjnych systemów grzewczych, bazujących na paliwach kopalnianych. Dla odmiany pompa powietrzna będzie generowała większy pobór energii w momencie spadku temperatury na zewnątrz.
Koszty eksploatacyjne – która pompa ciepła jest tańsza w użytkowaniu?
Dotarliśmy do kosztów eksploatacyjnych, pora więc dowiedzieć się, które urządzenie generuje wyższe wydatki w tym zakresie. Tutaj – kolejny już raz – warto odwołać się do zasady działania obu urządzeń. To właśnie źródło ciepła sprawia bowiem, że koszty zużycia prądu w przypadku pompy gruntowej będą od 50 do nawet 60% niższe, niż w przypadku urządzenia, bazującego na powietrzu zewnętrznym, przy jednoczesnym zachowaniu takiego samego poziomu komfortu termicznego wewnątrz budynku.
Wysokość ostatecznych kosztów eksploatacyjnych będzie uwarunkowana również innymi czynnikami. Jako te zdecydowanie najważniejsze, warto wymienić tutaj m.in.:
- wydajność wybranej pompy ciepła, czyli tzw. współczynnik COP,
- jakość izolacji budynku,
- zapotrzebowanie na ciepło w pomieszczeniach,
- koszty energii elektrycznej.
Dokonując wyboru pomiędzy pompą powietrzną czy pompą gruntową warto wiedzieć również, że oba urządzenia można połączyć z instalacją fotowoltaiczną, co pozwoli obniżyć koszty eksploatacyjne.
Pompa powietrzna czy pompa gruntowa – które urządzenie ma większe możliwości?
Pompa gruntowa vs pompa powietrzna to temat, który wymaga dokładnego przeanalizowania również pod kątem dodatkowych możliwości. Mowa tutaj nie tylko o ogrzewaniu pomieszczeń w okresie jesienno-zimowym, ale również i o ich chłodzeniu, gdy temperatura na zewnątrz znacząco wzrasta.
W tym kontekście warto podkreślić, że to właśnie pompa gruntowa daje szansę na chłodzenie pasywne w lecie. Jest to możliwe dzięki wykorzystaniu chłodu, zgromadzonego w gruncie lub wodach gruntowych, co z kolei nie wymaga znaczącego zużycia energii. Energia elektryczna jest potrzebna wyłącznie na pracę pompy obiegowej dolnego źródła.
Takich możliwości nie daje pompa powietrzna, która bazuje z kolei na funkcji aktywnego chłodzenia. W tej kategorii oba urządzenia mogą zapewnić komfort cieplny w trakcie upałów, eliminując tym samym konieczność instalacji tradycyjnych klimatyzatorów.
Żywotność urządzenia – która pompa ciepła może pracować dłużej?
Podejmując decyzję, która pompa ciepła będzie lepszym rozwiązaniem, warto wziąć pod uwagę również żywotność urządzeń. Niestety, nie istnieją jednoznaczne badania i statystyki, które pozwoliłyby spojrzeć obiektywnie na omawiane zagadnienie. Niemniej jednak możemy podkreślić, że pompa gruntowa pracuje w stałych warunkach i na zbliżonych parametrach, a wypływający z odwiertów glikol osiąga temperaturę od 0˚C do 7˚C.
Dla odmiany pompa powietrzna będzie eksploatowana w temperaturach, wahających się już w granicach od -20˚C do nawet +35˚C. To z kolei może warunkować znacznie szybsze wyeksploatowanie sprężarki i podzespołów urządzenia.
Jeżeli trafiają się pompy gruntowe do wymiany, to są to urządzenia, których wiek przekracza 20 lat.
Estetyka i komfort – pompa powietrzna czy pompa gruntowa?
Na koniec warto wspomnieć również o dwóch niezwykle istotnych, choć często pomijanych czynnikach, które niezaprzeczalnie należy wziąć pod uwagę, dokonując analizy różnic, pomiędzy pompą gruntową i powietrzną.
W tym kontekście trzeba podkreślić, że pompa gruntowa:
- nie posiada jednostki zewnętrznej, a więc nie generuje hałasu do otoczenia,
- nie ingeruje w estetykę przestrzeni ze względu na brak urządzeń, zlokalizowanych na zewnątrz budynku.
To właśnie z tego względu pompa gruntowa będzie zdecydowanie lepszym rozwiązaniem dla osób, ceniących sobie spójność aranżacji ogrodu czy budynku oraz ciszę i spokój, niezakłócane pracą urządzenia.